K12net English
Türk Eğitim Derneği

Bugün yurt yüzeyine yayılmış ve Milli Eğitim Bakanlığından sonra, eğitim ve öğretim alanında en güçlü kuruluş Türk Eğitim Derneği 'dir. Türkiye 'de, büyük işler başarmış olan her kurum gibi Türk Eğitim Derneği de Atatürk 'ün eseridir. Atatürk 'ün yurt sorunlarını çözmekteki engin görüşü ve düşünüşü eğitime büyük hizmet veren bir derneğin doğmasına neden olmuştur.

Cumhuriyetin ilk yılları pek çok alanda olduğu gibi eğitim alanında da bir reform ve modernizasyon çalışması gerektiriyordu. Türk Eğitim Derneği böyle bir girişimde kamu ve özel kesimin çabalarını birleştiren, eğitim sisteminde reformun uygulayıcısı bir kurum olacaktı. Böylesi bir atılımda özel sektörün ve şahısların katılımının önemini Cumhurbaşkanı Kemal Atatürk 1 Kasim 1925 'de meclisin açılışında yaptığı konuşmada açıkça dile getiriyordu. Atatürk, Devletin eğitim sisteminin gelişmesi için azami çabayı gösterdiğini, özel girişimlerin de bu konuda yer almasının önemini vurguluyordu.

Atatürk 'ün eğitim alanında belirttigi bu çözüm şekli özel teşebbüsün kendi imkanları ile devlete yardımcı olmasına yol açıyor ve kısa bir süre sonra Türk Maarif Cemiyeti 'nin (Türk Egitim Derneği) kuruluş hazırlıkları başlıyordu.

İlk olarak, şimdi müze haline sokulan ve o zaman Cumhuriyet Halk Fırkası Merkezi olan eski Büyük Millet Meclisi binasında bütün Milletvekilleri, üst düzey yöneticiler ve ileri gelen işadamlarının katıldığı bir toplantı yapıldı. Türk Eğitim Derneği'nin kurucuları adını alan ve içinde bir başbakan, dokuz bakan, iki yüz iki milletvekili, Genel Kurmay Başkanı ve ikinci başkanı, iki Danıştay üyesi, on üç bakanlık Genel Müdürü, bir tüccar, bir gazeteci ve bir Dernek Genel Sekreterinin bulundugu bu kurul, Trabzon Milletvekili Hasan Saka'nin başkanlığında, inceleme ve görüşmelere başlıyor. Sonuç olarak Atatürk 'ün direktifini en iyi şekilde gerçeklestirecek çözüm yolu olan Türk Eğitim Derneği'nin kurulmasında birleşiliyordu. Ve böylece hazırlanmış olan Dernek Ana Tüzüğü bu kurulda madde madde görüşülerek oybirligi ile ve alkışlarla kabul edildi.

Bu suretle 31 Ocak 1928 tarihinde kurulan Türk Eğitim Derneği, eserin yaratıcısı Büyük Atatürk 'ün himayesine alınmış ve ana tüzüğümüzde yer alan "Cumhurbaşkani, Türk Eğitim Derneği'nin yüksek koruyucusudur.", hükmü ile bu yöndeki düşüncesi kendinden sonraki Cumhurbaşkanlarımıza da iletilmiştir.

İlk adi "Türk Maarif Cemiyeti" olan Derneğin, 1934 yılında adının öztürkçeleştirilmesi kararlaştırılmış ve 1936 yılında bir süre "Türk Kültür Cemiyeti" adi kullanılmıştır. 1946 yılı Haziran ayından itibaren de "Türk Eğitim Derneği" adı kabul edilmiştir.

1929 yılının Mart ayında da, beş yıldızlı ve meşaleli amblem bugünkü şekil ve renkleri ile Dernek amblemi olarak seçilmiştir.

Türk Eğitim Derneği ana Tüzügünün ilk kabul edilen şekline göre bütün üyelerin katıldığı Genel Kurul, Genel Merkez Kurulunu ve Genel Merkez Kurulu da Yönetim Kurulu 'nu seçmekte ve Dernek Genel Başkanlığı da Başbakan tarafindan ifa edilmektedir. Türk Eğitim Derneği 'nin ilk Genel Başkanı İsmet İnönü olmuştur.